Αποδιοπομπαίοι Τράγοι…

Είναι περιττό να πούμε πως κανείς δεν αξίζει να χάσει τη ζωή του κάτω από οποιαδήποτε αφορμή «ιδεολογίας», πόσο μάλλον με αυτό τον τρόπο, όπως ο κ. Σωκράτης Γκιόλιας αφήνοντας πίσω οικογένεια και αγαπημένους φίλους.
Περιττό θα ήταν να γράψουμε και κάτι παραπάνω για το θέμα, μιας και δεν γνώριζα προσωπικά τον κ. Γκιόλια, αλλά και δε νομίζω πως θα μπορούσα να προσθέσω κάτι παραπάνω από τους πολλούς φίλους και υποστηρικτές της δουλειάς του, πέραν των ειλικρινών συλλυπητηρίων μου.
Μου δίνεται όμως η αφορμή να μιλήσω για το φαινόμενο των «φταιχτών». Ένα φαινόμενο που είναι των τελευταίων μηνών, και υπό του «σχεδίου: κατευνασμός της κοινής γνώμης».
Σίγουρα όλοι μας νιώθουμε δύσκολα και με διαφορετικές βαθμίδες, ανά περίπτωση, που μπορεί να ξεκινούν από το «ανησυχία» και να καταλήγουν στο «απελπισία». Ο ολοένα και πιο κοινός παρονομαστής είναι όμως η αγανάκτηση και πρέπει πλέον να θεωρείται κοινωνική απαίτηση η παραδειγματική τιμωρία ανθρώπων που μπορούν να θεωρηθούν ως υπαίτιοι για τη σημερινή κατάσταση.
Δεν πρέπει όμως να χάσουμε τόσο την κριτική μας σκέψη όσο και την δική μας αίσθηση ευθύνης.
Πιο συγκεκριμένα:
1. Το ότι δαιμονοποιούνται όσοι είναι εύκολο να δαιμονοποιηθούν (είτε λόγω μεγέθους, είτε εξαιτίας μιας αβίαστης σκέψης και λογικής, είτε λόγω μιας θολής εικόνας που προσφέρει το «απρόσωπο», κλπ.) και να διασύρονται επικοινωνιακά χωρίς γεγονότα ή με τη διόγκωση εν μέρει στοιχείων, όπως π.χ.:
a. Μεγάλες εταιρίες χωρίς κριτήριο πολλές φορές παρά μόνο την αφορμή του μεγέθους τους («τα σατανικά μεγαθήρια που θυσιάζουν τα πάντα στο βωμό του κέρδους»). Πολύ ισχυρό παράδειγμα είναι η φαρμακευτικές εταιρίες που κατηγορήθηκαν ως η κύριες υπεύθυνες για την κατάντια του συστήματος υγείας (και του χρέους που το συνοδεύει). Κάθε μέρα, αποδεικνύεται όμως πως το μεγάλο πρόβλημα δεν έχει να κάνει με τις τιμολογήσεις των εν λόγω εταιρειών, αλλά με τους «μεσάζοντες» που λυμαίνονται τον χώρο, όπως και τη διαφθορά του ίδιου του συστήματος υγείας.
b. Φυσικά πρόσωπα που όσο μέρος και να είναι του οποιουδήποτε συστήματος, «δικάζονται» κάθε μέρα από τα μέσα και μπροστά σε επιτροπές, ενώ αν κάποιος σκεφτεί (όχι μόνο «ψάξει») πιο βαθιά θα καταλάβει πως ποτέ αυτοί δε θα μπορούσαν να είναι οι «ενορχηστρωτές».
2. Η δική μας αίσθηση της ευθύνης είναι πολύ σημαντική, μιας και είναι προϋπόθεση ώστε να μπορούμε να ελπίζουμε στην αλλαγή συνειδήσεων και συμπεριφοράς μέσα από αυτή την κρίση που ζούμε, μιας και αυτή δεν είναι κυρίως οικονομική αλλά κοινωνική.
Σε όλες τις συζητήσεις που γίνονται γύρω μου αλλά και στα μέσα επικοινωνίας, δεν έχω ακούσει παρά ελάχιστες φορές, κάποιον να παραδέχεται και τη δική ευθύνη (ανεξάρτητα μεγέθους) για τη σημερινή κατάσταση. Όλοι μας με κάποιο τρόπο έχουμε ευθύνη, μέσα από τις πράξεις μας ή και μέσω από την απραξία μας.

Για αυτό είναι σημαντικό την επόμενη φορά που θα μας παρουσιάσουν ένα αποδιοπομπαίο (επικοινωνιακά) τράγο, να προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε την υπόθεση πιο ψύχραιμα και σε μεγαλύτερο βάθος, γιατί είναι δύσκολο άπαξ και δημιουργηθεί εντύπωση μέσα μας να αλλάξει…

Κρίστιαν Λαζόπουλος.